برکات وجود امام زمان عجل الله تعالی فرجه

امام زمان عج را امام غایب می‌دانیم چراکه آن حضرت، ظاهر نیستند. البته این بدان معنا نیست که حضور نیز ندارند. بنابراین شیعیان در دعاهای خود درخواست ظهور آن حضرت را دارند. در حقیقت می‌توان گفت شیعیان بر این باورند که امام عصر علیه السلام در میان آن‌ها حضور دارد و از احوالشان آگاه است. هم‌چنین معتقدند که وجود امام غایب، آثار و برکاتی دارد و ایشان، نقشهای متفاوتی را در هدایت مومنین بر عهده دارند. به طور کلی، مجموعه روایاتی وجود دارد که نشان می‌دهند امام عصر نیز مانند سایر ائمه اطهار، واسطه فیض الهی است و منشا خیر و برکات در جهان هستی است

از طرف دیگر، امام زمان عجل الله تعالی فرجه، هدایت تکوینی مومنین را نیز بر عهده دارد. بنابراین اگر چه آن حضرت در زمان غیبت، تصرفی آشکار در هدایت سیاسی مردم ندارند، اما سایر شئون و اختیارات امامان را دارند و برکات وجودی ایشان، به اهل زمین خواهد رسید. در این مقاله قصد داریم به بیان برکات وجود امام زمان در جهان و نقش ایشان در جهان بپردازیم.

هدایت معنوی مردم

همان‌طور که می‌دانید وظیفه امام، تنها منحصر به بیان معارف دینی و راهنمایی مردم به صورت صوری و ظاهری نیست. بنابراین امام، همان‌طور که وظیفه دارد از نظر ظاهری، مردم را هدایت و رهبری کند، ولایت باطنی آن‌ها را نیز بر عهده دارد. در حقیقت می‌توان اینطور گفت که امام است که می‌تواند حیات معنوی مردم را تنظیم و مدیریت نماید و حقیقت اعمال را به سمت خدا، سوق دهد. در سوره انبیا آیه 73 خداوند این‌طور فرموده است که: و جعلنا هم ائمه یهدون بامرنا و اوحینا الیهم فعل الخیرات.

بدین معنا که آنان را امام قرار دادیم تا به وسیله امر ما مردم را هدایت و رهبری نمایند و هم‌چنین انجام کارهای نیک را به آنان وحی نمودیم.

بنابراین امام، علاوه بر هدایت ظاهری مردم، نوعی هدایت معنوی نیز دارد و به وسیله نورانیت و ذاتش می‌تواند در قلب‌های شایسته، تاثیر و تصرف کند و سپس، آن‌ها را به کمال معنوی برساند.

لازم به ذکر است که حضور و یا غیبت جسمانی امام، در این زمینه تاثیر ندارد. بنابراین امام زمان عج از راه باطن، می‌تواند به ارواح و نفوس مردم اشراف داشته باشد، هرچند از نظر، غایب است.

واسطه فیض الهی

یکی از برکات وجود امام زمان ، هدایت تشریعی و هم‌چنین هدایت تکوینی مردم است. بنابراین تمامی افراد، می‌توانند بسته به میزان آمادگی خود از این امکان، بهره مند گردند. از طرف دیگر، از جمله عقاید اساسی شیعیان این است که ارکان زمین و هادیان امت، امامان معصوم علیهم السلام هستند.

به سبب وجود آن‌ها است که درختان به بار می‌نشینند و میوه می‌دهند و به یمن وجود آن‌ها است که چشمه‌ها و نهرها جاری می‌گردند و به برکت وجود ائمه است که باران از آسمان نازل می‌گردد. بخشی از این مراتب و مقامات، در بعضی از زیارات، از جمله زیارت جامعه کبیره آمده است. طبق عبارات این زیارت که به بیان اوصاف امامان از زبان امام هادی علیه السلام پرداخته است، رستگاری مردم، تنها از طریق هدایت ائمه اطهار، امکان پذیر می‌گردد.

پاسداری از دین الهی

لازم به ذکر است که در طول تاریخ، همواره کتاب‌های دینی، در معرض سوء استفاده و تحریف افراد و حاکمان سودجو و جاهل واقع می‌شده است. این عامل سبب شده تا  بسیاری از متون دینی و کتب الهی، از مسیر اصلی خود خارج گردند. همان‌طور که می‌دانید این اتفاق برای بسیاری از کتاب‌های ادیان الهی پیش از اسلام، روی داده است. اما دین اسلام، به سبب وجود امامان معصوم، همواره از این عامل، بر کنار و دور بوده است و در طی زمان، علیرغم تلاش حاکمان و افراد مغرض، پاسداری و محافظت شده است.

از طرف دیگر، گسترش مذهب تشیع در سراسر جهان نیز نشان دهنده هدایت‌های امام زمان عج و توجهات خاص ایشان به حفظ اصالت این مذهب است. در این زمینه، امام زمان با انجام اقداماتی، به حفاظت از دین اسلام و پاسداری از مبانی آن پرداخته‌اند و از طرف دیگر به یاری علمای دین و فقهای شیعه اقدام نموده‌اند تا از این طریق، استنباط احکام شرعی و بیان مسائل دینی، به درستی انجام گیرد و از مسیر اصلی خود منحرف نشود. دستگیری‌های امام زمان عج از عالمان دینی، نمونه‌های بسیار فراوانی دارد. از جمله معروف‌ترین این دستگیری‌ها، می‌توان داستان مربوط به شیخ مفید را نام برد.

هدایت شیخ مفید و پاسداری از دین توسط امام زمان عج

این داستان به این صورت اتفاق می‌افتد که روزی فردی به شیخ مفید، که از علمای طراز اول شیعیان به شمار می‌رود، مراجعه می‌کند و از ایشان سوالی می‌پرسد. متن سوال آن فرد به این صورت است که: زنی باردار از دنیا رفته است ولی بچه او که در شکمش است زنده است. آیا باید آن زن را با بچه‌اش دفن نماییم و یا اینکه لازم است پهلوی آن زن را شکافته و بچه را از آن خارج کنیم و سپس زن را دفن کنیم؟

شیخ مفید در پاسخ به این سوال می‌گوید: باید زن را به همراه بچه‌ای که در شکم دارد، دفن کنید.

شخص سوال کننده، پس از دریافت این پاسخ، از محضر شیخ خارج می‌شود و به سمت محل دفن زن، حرکت می‌کند. در بین راه، سواری را مشاهده می‌کند که با شتاب به وی نزدیک می‌شود. مرد سوار بر اسب، پس از اینکه به نزدیکی فرد سوال کننده، می‌رسد به وی خطاب می‌کند که شیخ مفید گفته است که پهلوی زن را بشکافید و پس از خارج کردن طفل از شکم زن، وی را به خاک بسپارید.

پس از مدتی که از وقوع این جریان می‌گذرد داستان را برای شیخ مفید، نقل می‌کنند. شیخ می‌گوید که وی هرگز چنین فردی را نفرستاده است و به این صورت معلوم می‌شود که آن فرد، امام زمان عج بوده است.

شیخ مفید پس از این جریان، تصمیم می‌گیرد که به خاطر فتوای اشتباهی که داده است دیگر فتوایی بیان نکند. اما پس از گذشت مدت زمانی از این تصمیم شیخ، از طرف امام زمان علیه السلام به وی توقیعی می‌رسد که: ای شیخ! برای مردم فتوا بده. ما آن را تکمیل خواهیم نمود و اجازه نخواهیم داد که در اشتباه بمانی.

علاوه بر انجام اینگونه از امور، نقش مهم و موثر امام زمان عج در پاسخ دهی به پرسش‌های علمای دین نیز قابل توجه است که در بسیاری از موارد، به صورت‌های کتبی و یا شفاهی انجام شده است. از جمله این موارد می‌توان حل مشکلات مقدس اردبیلی را نام برد. کمک به علمای بحرین در حل مشکلات آن‌ها با حاکمان نیز از جمله مواردی است که نشان می‌دهد امام زمان از طریق کمک کردن به علما از انحراف در دین، پیشگیری به عمل می‌آورد و به پاسداری از آن اقدام می‌کند.

کسب شایستگی‌های دینی و اخلاقی و علمی یکی از برکات وجود امام زمان

عصر غیبت را می‌توان دورانی دانست که مردم در این زمان، قابلیت ظهور را ندارند. از طرف دیگر، ظهور آن حضرت نشانه این است که مردم به شایستگی‌های لازم، دست یافته‌اند. فاصله میان غیبت تا ظهور، انتظار نام گرفته است. انتظار، مدت زمانی است که مردم باید به رشد و شایستگی و قابلیت برای پذیرش حاکمیت جهانی امام زمان عج دست یابند. بنابراین می‌توان گفت ظهور آن حضرت، زمانی محقق خواهد شد که مردم بیشترین میزان از آمادگی و قابلیت را کسب نموده باشند. شایستگی مردم در این دوران می‌تواند ابعاد گوناگونی داشته باشد. بنابراین این شایستگی و کمال، شامل: رشد اعتقادی مردم، رشد علمی آن‌ها و رشد اخلاقی و معنوی و آمادگی نظامی است.

الف: رشد اعتقادی مردم جهان

عصر غیبت، در کنار سختی‌هایی که دارد اسرار و برکات عمده‌ای را نیز دارا است. از جمله این برکات، می‌توان به این مورد اشاره کرد که در این دوران، مردم در سراسر جهان به آرامی برای ظهور منجی اصلی جهان، آمادگی کسب می‌کنند. پذیرش چنین حاکمیتی، نیاز به رشد فکری بالا، پیشرفت معنوی و اعتقادی مردم دارد. این میزان از رشد و معرفت باید در زمان غیبت کسب گردد.

ب: رشد علمی

پس از اینکه منجی حقیقی بشر ظهور می‌کند سراسر جهان، دارای دانشی شگرف خواهند شد. رشد علمی با وجود امام زمان، به کمال حقیقی خود خواهد رسید و زمین، آباد خواهد شد. بنابراین برای پذیرش آن زمان، لازم است در عصر غیبت، مردم خود را به کمال علمی مطلوب برسانند.

ج: رشد اخلاقی و معنوی

عصر غیبت، یکی از بهترین فرصت‌ها برای این است که شیعیان امام زمان عج، خود را از انواع آلودگی‌ها پاک کنند و به عبادات و اعمال صالح، روی بیاورند تا بدین ترتیب، این لیاقت و شایستگی را به دست آورند تا در حکومت جهانی امام زمان، حضور داشته باشند. این عامل، همواره یکی از تاکیدات مورد نظر مقام معظم رهبری نیز بوده است که می‌فرمایند: شیعیان امام عصر باید کسب آمادگی روحی ایمانی و معنوی را از وظایف اساسی خود بدانند.

د: آمادگی نظامی

امام زمان عج، پس از ظهور با حوادث و سختی‌های بسیاری مواجه خواهند شد و عده‌ای با ایشان به مقابله نظامی خواهند پرداخت. بنابراین شیعیان آن حضرت، باید در دوران غیبت، آمادگی نظامی لازم را کسب کنند تا از این طریق بتوانند با امام عصر در قیام جهانی ایشان، مشارکت و همراهی داشته باشند.

آرامش بخشی به مومنان

شیعیان بر این باورند که جامعه اسلامی که در آن زندگی می‌کنند، روزی تبدیل به یک جامعه بهشتی خواهد شد و هرگونه خباثت و پلیدی و ظلم در آن، از بین خواهد رفت و تبدیل به نورانیت و طهارت خواهد شد. این عقیده و باور به آن، موجب می‌شود تا نیروی معنوی فراوانی به کمک جامعه شیعی بیاید. در حقیقت با وجود این باور، شیعه خود را خوشبخت و سعادتمند می‌داند و از این طریق می‌تواند با انبوه مشکلات و مسائلی که می‌تواند به رنج و شکنجه او منتهی گردد، مقابله کند.

در حقیقت می‌توان گفت امید به نجات و رستگاری در آینده، موجب می‌شود تا شیعه بتواند روحیه اسلامی و دینی خود را تحت هر شرایطی، حفظ و نگهداری کند و به آرامشی عمیق، دست یابد. اعتقاد به همین باور بوده است که موجب شده تا رزمندگان اسلام در نقاط مختلف جهان بتوانند تا پای جان از ارزش‌ها و عقاید دینی خود دفاع کنند. امید به از بین بردن بی عدالتی‌ها توسط حاکمیت دینی امام زمان عج، موجب شده تا این رزمندگان بتوانند بر مبانی خود، ثابت قدم و استوار باقی بمانند. مقام معظم رهبری در این زمینه چنین می‌فرمایند: منتظران امام زمان عج، به منور شدن چشم انداز زندگی بشر امیدوارند که باعث می‌شود دوران ظلم و تجاوز و فساد به پایان برسد. بنابراین جنایت‌ها و تزویر سردمداران استکبار جهانی نمی‌تواند چشمه امید را در دل شیعیان و منتظران خاموش سازد.

اشتیاق مردم به حکومت عدل جهانی

یکی از نقش‌های اساسی و برکات امام زمان عج، در عصر غیبت آن امام، این است که وجود امام غایب، موجب می‌شود تا مردم به رشد فکری و سیاسی بالایی دست یابند و از این طریق، اشتیاق داشته باشند تا برای حضور در کنار ایشان و در بر پایی حکومت عدل جهانی، مشارکت و همراهی داشته باشند.

لازم به ذکر است که وقتی مردم در سراسر نقاط جهان، از مکاتب گوناگون و نحله‌های فکری که بر جهان حکومت می‌کند مایوس و نا امید می‌شوند دعوت الهی امام عصر را مشتاقانه، خواهند پذیرفت و برای یاری ایشان شتاب خواهند کرد. چراکه حکومت‌های بسیاری را تجربه کرده‌اند و ناتونی هر یک از حکومت‌ها را در برقراری جامعه آرمانی، مشاهده نموده‌اند. این عامل سبب می‌شود تا مردم جهان به حکومتی آسمانی روی بیاورند که  قرار است بر سراسر جهان سایه خویش را بگستراند و بساط ظلم و جور را بر چیند. تنها از این طریق است که آرامشی حقیقی بر آنان حکمفرما خواهد شد. در بسیاری از روایات آمده است که دولت امام زمان عج، آخرین دولت است. بنابراین هیچ گروه و یا ملت، قبیله و یا طایفه نمی‌ماند مگر اینکه حکومت مردم را به دست می‌گیرد. لذا وقتی آخرالزمان فرا برشد هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند که اگر حکومت به دست ما و طایفه ما می‌افتاد می‌توانستیم چنین حکومت عدلی را بر جهان، حاکم گردانیم.

حفظ شیعیان از ظلم و جور حاکمان و دشمنان

در توقیعی که از امام زمان علیه السلام برای شیخ مفید آمده است چنین ذکر شده که: ما در رسیدگی و هم‌چنین سرپرستی شما، کوتاهی نمی‌کنیم و شما را از یاد نمی‌بریم که اگر جز این بود دشواری‌ها و مصائب بر شما فرود می‌آمد و دشمنان، شما را ریشه کن می‌کردند. بنابراین وجود اما غایب، باعث نزول خیرات بسیار بر امت اسلامی می‌شود و شرور فراوانی از آنان، برطرف می‌گردد.